Một hình ảnh hết sức thân thương và quen thuộc ở khắp các làng xóm vùng thôn quê Việt
Anh đi, trúc chửa mọc măng,
Anh về, trúc đã cao bằng cây tre.
Anh đi, lúa chửa chia vè,
Anh về, lúa đã đỏ hoe ngoài đồng!
So sánh với các loại thực vật khác thì tre là loại cây có những công dụng đa năng và đa hiệu hơn hết, nên đã giúp ích dân tộc rất nhiều trong đời sống. Nhìn vào mọi sinh hoạt hàng ngày của người Việt Nam
Ví dầu cầu ván đóng đinh,
Cầu tre lắc lẻo, gập ghềnh khó đi…
Về thực phẩm, ở nhiều nơi hạt tre đã được dùng như một loại gạo (trúc mễ), và măng tre là món ăn thông dụng và được nhiều người ưa thích, vì vừa ngon vừa rẻ tiền, lại vừa dễ tìm kiếm.
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá;
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao…
Trong y học, tre được dùng dưới dạng các dược phẩm. Đặc biệt thiên-hoa-trà là một loại trà hoa tre có công dụng hồi xuân, nghĩa là làm chậm tiến trình lão hóa của các tế bào.
Trúc xinh trúc mọc đầu đình,
Em xinh em đứng một mình cũng xinh!
Về mặt vật dụng, tre cung cấp vô số các đồ dùng cần thiết và tiện lợi cho xã hội ViệtNam
Xấu tre uốn chẳng nên cần,
Xấu mai anh chẳng đặng gần cùng em!
Về quân sự, ông cha chúng ta từ lâu đã biết xử dụng tre để làm nhiều loại vũ khí khác nhau như cung, tên, nỏ, ná, bàn chông, bẫy sập, gậy, tầm vông, vạc nhọn, cán dao, cán giáo… cùng với những tiếng nổ vang dội của từng loại pháo tre ròn rã trong chiến trận.
Chặt tre, gài bẫy, vót chông,
Tre bao nhiêu lá, thương chồng bấy nhiêu!
Lòng anh như thân trúc,
Tình em tựa cành mai.
Bao giờ trúc mọc gần mai,
Em ơi, xin chớ nhạt phai tấc lòng.
Trong quan niệm quí trọng và đề cao luân lý cùng đạo đức của các quốc gia đông phương, người Việt Nam
Nhưng Kinh Thánh là sấm ngôn của Thượng Đế truyền cho loài người khẳng định rằng: “ Chẳng có một người công bình nào hết, dẫu một người cũng không!” (Rô-ma 3:10). Câu này không hoàn toàn ngụ ý là mọi người đều làm ác, đều gian dối, đều giết người, đều chửi bậy; nhưng dạy rằng khả năng phạm tội luôn luôn tiềm ẩn trong lòng mọi người, không phân biệt ai hết. Nơi người này tội ác chưa phát hiện, vì sức ngăn cản của luật pháp hay lương tâm; còn kẻ khác thì đã bày tỏ và không dấu diếm được. Dù thế nào chăng nữa, hột giống tội lỗi vẫn ở trong lòng nhân loại, như Thánh Kinh đã chép: “ Vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời!” (Rô-ma 3:23). Như vậy, dù bậc quân tử có vượt trội hơn kẻ tiểu nhân, nhưng cũng không đạt được sự vinh hiển của Thượng Đế, là khuôn vàng và thước ngọc để định sự vô tội của loài người. Ví như người này đứng trên núi cao, kẻ kia đứng trong trũng thấp; tuy chỗ đứng của họ có khác nhau và hơn nhau, nhưng cả hai đều giống nhau là họ không thể rờ đến ngôi sao sáng trên vòm trời cao kia! Tiên tri Ê-sai nhận biết sự bất toàn của mình, nên khi thấy sự hiện diện vinh hiển của Thượng Đế đã sợ hãi la lớn tiếng lên rằng: “ Khốn nạn cho tôi! Xong đời tôi rồi! Vì tôi là người có môi dơ dáy, ở giữa một dân có môi dơ đáy, bởi mắt tôi đã thấy Vua, tức là Đức Giê-hô-va vạn quân!” (Ê-sai 6:5). Người thâu thuế ăn năn cúi mặt xuống, đứng xa xa, đấm ngực và kêu than rằng: Lạy Đức Chúa Trời, xin thương xót lấy tôi, vì tôi là kẻ có tội! (Lu-ca 18:13). Chỉ những ai cương trực nhận biết tất cả loài người, dù là quân tử hay là tiểu nhân, đều có sự thiếu xót như những nhân vật kể trên, thì mới nhận được sự tha thứ tội lỗi của Thượng Đế qua sự tin nhận Đức Chúa Giê-xu làm Cứu Chúa mình: “Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, đều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho chúng ta không ai khoe mình!” (Ê-phê-sô 2:8,9). Nếu đạo đức có thể cứu được nhân loại, thì Đức Chúa Giê-xu đã chẳng giáng sinh làm người. Nếu việc lành có thể xóa bỏ tội ác, thì cái chết của Ngài trên đồi xưa không cần thiết. Nhưng Thượng Đế biết loài người hoàn toàn bất lực, bất năng và cần một Cứu Chúa, nên Ngài đã thể hiện sự công bình và tình yêu thương của Ngài cho nhân loại: “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con Một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy, không bị hư mất mà được sự sống đời đời!” (Giăng 3:16).
Sứ đồ Phao-lô là một bậc được tôn trọng trong xã hội đương thời, vì có nhiều điều kiện cá nhân và thành quả tốt đẹp hơn mọi người, nhưng vẫn không xem những ưu điểm đó là lợi ích cho mình, mà thành tâm thú nhận rằng: “Tôi cũng coi hết thảy mọi sự như là sự lỗ, vì sự nhận biết Đức Chúa Giê-xu Christ là quí hơn hết, Ngài là Chúa tôi, và tôi vì Ngài mà liều bỏ mọi đều lợi đó. Thật, tôi xem những đều đó như rơm rác, hầu cho được Đấng Christ và được ở trong Ngài, được sự công bình, không phải công bình của tôi bởi luật pháp mà đến, bèn là bởi tin đến Đấng Christ mà được, tức là công bình đến bởi Đức Chúa Trời và đã lập lên trên đức tin…” (Phi-lip 3:8,9). Đây mới thật là bậc quân tử đúng nghĩa vậy!
Trần Gia Khang
