Thường gặp nhất
là do chấn thương và khớp làm việc quá tải. Ngoài ra còn một nguyên nhân
trước đây ít gặp nhưng nay khá phổ biến là bệnh béo phì. Hiếm gặp hơn là
các nguyên nhân về di truyền (gen) hay khiếm khuyết bẩm sinh về xương khớp.
Ðiểm lại các nguyên nhân thường gặp, chúng
ta thấy rõ thoái hóa khớp là bệnh có thể ngăn ngừa được. Sau đây là 10 biện
pháp được các nhà chuyên môn đề nghị:
1. Duy trì trọng
lượng cơ thể ở mức độ thích hợp
Khi bạn càng béo, sức nặng đè lên khớp càng
lớn, nhất là vùng lưng, khớp háng, khớp gối và bàn chân.
2. Siêng vận
động
Luyện tập thể dục, thể thao vừa sức sẽ giúp
cơ bắp khỏe mạnh, máu huyết lưu thông dễ dàng. Ðó là yếu tố giúp tăng cường
dinh dưỡng cho lớp sụn khớp. Cơ bắp khỏe mạnh sẽ giúp giảm lực đè ép lên
khớp xương trong vận động.
3. Giữ tư thế cơ thể luôn thẳng
Tư thế tốt sẽ giúp bảo vệ các khớp tránh sự
đè ép không cân đối. Ở tư thế thẳng sinh lý, diện tích tiếp xúc giữa hai
mặt khớp sẽ đạt mức tối đa, vì thế lực đè ép sẽ tối thiểu. Hơn nữa, khi đó
sẽ có sự cân bằng lực giữa các dây chằng và cơ bắp quanh khớp, giúp giảm
bớt nhiều nhất lực đè ép lên hai mặt sụn khớp.
4. Sử dụng
các khớp lớn trong mang vác nặng
Khi nâng hay xách đồ nặng, bạn cần chú ý sử
dụng lực cơ của các khớp lớn như ở tay là khớp vai, khớp khuỷu; ở chân là
khớp háng, khớp gối. Khéo léo sử dụng nguyên tắc đòn bẩy ở những khớp lớn
để tránh làm tổn thương các khớp nhỏ như cổ tay, cổ chân, bàn tay, bàn
chân.
5. Giữ nhịp sống
thoải mái
Bạn nên sắp xếp công việc hợp lý, hài hòa
giữa nghỉ ngơi và lao động. Nên nhớ rằng các cơ quan trong cơ thể đều cần
có sự nghỉ ngơi để tái tạo lại năng lượng. Không nên lặp đi lặp lại một
công việc hay tư thế làm việc kéo dài quá sức chịu đựng của cơ thể. Lực tác
động không lớn nhưng nếu lặp đi lặp lại trong thời gian quá dài sẽ làm tổn
thương khớp.
6. Phải biết
"lắng nghe" cơ thể
Cơ thể chúng ta có cơ chế báo động rất
tuyệt vời. Khi có vấn đề nó sẽ báo động ngay cho bạn. Trong đó đau là dấu
hiệu báo động chủ yếu. Phải ngưng ngay lập tức các vận động nếu chúng gây
đau.
7. Thay đổi
tư thế thường xuyên
Nên thường xuyên thay đổi các tư thế sinh
hoạt. Tránh nằm lâu, ngồi lâu, đứng lâu một chỗ vì sẽ làm ứ trệ tuần hoàn
và gây cứng khớp. Có thể đây là yếu tố chính yếu gây ra thoái hóa khớp do
nghề nghiệp, nhất là ở những người lao động trí óc.
8. Sự luyện tập
"như một chiến binh" sẽ làm hại bạn
Khi khớp của bạn có vấn đề, lời khuyên nên
vận động của bác sĩ có thể được bạn hăng hái thực hiện một cách quá mức.
Nguyên nhân thường là nỗi lo sợ thầm kín báo hiệu tuổi già của những người
thành đạt trong cuộc sống, là sự âu lo nếu bạn là trụ cột của gia đình.
Những lý do này khiến bạn vội vã lao vào tập luyện như những người lính cứu
hỏa dập tắt đám cháy.
Tuy nhiên điều này không thể áp dụng cho
tổn thương khớp. Do sụn khớp phải trải qua một thời gian dài tác động mới
bị hư hỏng (thoái hóa), vì vậy khi bạn cảm thấy đau nghĩa là nó đã hư khá
nặng. Sự nghỉ ngơi sẽ làm ngừng gia tăng mức độ tổn thương. Còn sự vận động
sẽ giúp nó phục hồi nhưng cần phải tăng dần cường độ.
Nếu bạn quá gắng sức hay nóng nảy trong
luyện tập để đốt giai đoạn, thì vô tình sẽ làm chết lớp sụn mới còn non yếu
do các lực tác động quá mức của chính mình. Nên bắt đầu bằng những động tác
nhẹ nhàng và chậm rãi, sau đó mới tăng dần lên tùy vào sự phản ứng của cơ
thể.
9. Bảo vệ cơ
thể trước những bất trắc trong sinh hoạt
Khi ra khỏi nhà, bạn nên cẩn thận chuẩn bị
những dụng cụ bảo vệ cổ tay và khớp gối, nhằm đề phòng những tình huống bất
ngờ có thể làm bạn bị chấn thương.
10. Ðừng ngại
ngần khi có yêu cầu trợ giúp
Bạn không nên cố gắng làm một việc gì đó
quá sức của mình. Nếu cảm thấy khó khăn, nên nhờ người khác trợ giúp. Mang
vác hay xách một vật nặng có thể làm bạn đau nhức kéo dài nhiều ngày. Tình
trạng đau nhức này thể hiện sự tổn thương của cơ thể. Từ những lỗ nhỏ có
thể phát triển thành những sang thương lớn hơn trên mặt sụn khớp.
(Theo Ykhoanet.com)
| 